12 maja, 2025

Zarządzanie przestrzenią magazynową: layout, strefy, rotacja towaru

Każdy z nas, kto choć raz miał okazję wejść do dużego magazynu, wie, że na pierwszy rzut oka wszystko może wyglądać jak zwykłe rzędy regałów i palet. Ale wystarczy spędzić tam kilka dni roboczych, by zrozumieć, że dobrze zaprojektowana przestrzeń magazynowa to serce logistyki – bijące nieprzerwanie od rana do nocy, w rytmie zamówień, dostaw i kompletacji. Z czasem uświadomiliśmy sobie, że układ magazynu, sposób podziału na strefy i rotacja towaru to nie tylko kwestie techniczne – to czynniki, które mają bezpośredni wpływ na naszą efektywność operacyjną, koszty i poziom zadowolenia klientów. W tym artykule chcemy podzielić się naszym spojrzeniem na to, jak świadome zarządzanie przestrzenią magazynową może stać się jedną z największych przewag konkurencyjnych.

Layout magazynu – fundament efektywności

Zaczniemy od początku, czyli od layoutu, czyli fizycznego układu magazynu. Gdy po raz pierwszy projektowaliśmy naszą przestrzeń od zera, zrozumieliśmy, jak wiele można stracić, jeśli nie podejdzie się do tego strategicznie. Każdy niepotrzebny metr, zbyt wąskie przejście, źle ustawione regały – to w dłuższej perspektywie stracone roboczogodziny i zwiększone ryzyko błędów.

Dobry layout powinien wspierać:

logiczny przepływ towarów – od przyjęcia przez magazyn, przez kompletację, aż po wydanie,
minimalizację kolizji między operatorami i urządzeniami transportowymi,
łatwy dostęp do najczęściej rotujących produktów,
możliwość skalowania – bo firma dziś ma 1000 SKU, ale za rok może mieć 5000.

W praktyce oznacza to planowanie ścieżek ruchu, rozmieszczenie regałów z uwzględnieniem typu towarów oraz odpowiednie strefy buforowe i załadunkowe.

Strefy magazynowe – porządek, który pracuje za nas

Drugim kluczowym elementem jest podział magazynu na funkcjonalne strefy. U nas sprawdziło się wyraźne rozgraniczenie przestrzeni na:

strefę przyjęć – gdzie towary są kontrolowane i klasyfikowane,
strefę składowania długoterminowego – dla produktów o niższej rotacji,
strefę kompletacyjną i szybkiego obrotu (fast movers) – blisko wydań,
strefę pakowania i wysyłki – z łatwym dostępem do materiałów pomocniczych,
oraz strefę zwrotów – coraz ważniejszą w e-commerce.

Taki podział pozwala nam nie tylko zapanować nad porządkiem, ale także jasno przypisać odpowiedzialność pracowników za poszczególne obszary i ograniczyć czas przemieszczania się po obiekcie.

Rotacja towaru – reguły, które się opłacają

Nie da się efektywnie zarządzać magazynem bez znajomości rotacji towaru. Zanim cokolwiek zdecydujemy o rozmieszczeniu produktów, musimy znać odpowiedzi na kilka kluczowych pytań: które SKU rotują najszybciej? Które sezonowo? Jakie są trendy w zamówieniach?

Na tej podstawie wdrożyliśmy zasadę ABC (czasem ABC-XYZ) – dzielimy asortyment według jego udziału w sprzedaży:

Grupa A – produkty generujące 70–80% obrotu, przechowywane najbliżej stref kompletacji,
Grupa B – towary o średniej rotacji,
Grupa C – magazynowane najdalej, często w wyższych rzędach regałów.

Dodatkowo, wprowadziliśmy reguły FIFO (First In, First Out), a tam, gdzie było to krytyczne – FEFO (First Expired, First Out), co szczególnie sprawdza się w przypadku produktów spożywczych czy farmaceutycznych.

Technologia jako sprzymierzeniec

Wszystkie te działania byłyby trudne do utrzymania bez wsparcia systemu WMS, który daje nam pełną kontrolę nad rozmieszczeniem, śledzeniem i historią każdej jednostki magazynowej. Dzięki niemu mamy dostęp do danych, które pozwalają na bieżąco optymalizować layout – np. przesuwać strefę fast movers w zależności od sezonu lub trendów sprzedażowych.

Magazyn żyje – a my razem z nim

Zarządzanie przestrzenią magazynową to proces, który nigdy się nie kończy. To nie jest raz zaprojektowana przestrzeń, którą można zostawić na lata. Wręcz przeciwnie – magazyn żyje, zmienia się wraz z naszym biznesem, a my musimy umieć się do tego dostosować. Regularne przeglądy układu, analiza przepływów, testowanie nowych rozwiązań – to wszystko sprawia, że możemy stale podnosić efektywność, skracać czasy operacji i obniżać koszty.

Jeśli ktoś szuka sposobu na realną poprawę wydajności w logistyce, niech zacznie właśnie od przestrzeni magazynowej. Bo to, jak wygląda nasz magazyn – i jak z niego korzystamy – mówi bardzo wiele o dojrzałości naszej firmy.

Energooszczędne magazyny – nowoczesne rozwiązania dla logistyki zielonej Logistyka zwrotów: jak organizować efektywne procesy magazynowe dla e-commerce?